پاستوریزاسیون مرحله مهمی در روند تولید مواد غذایی است. محصولات غذایی خام مانند شیر و آب میوه ممکن است به طور طبیعی حاوی باکتری‌های مضر برای بدن انسان باشند. فرآیند پاستوریزاسیون با گرم کردن سریع محصول، هر گونه باکتری را از بین می برد. بعضی از غذاها مانند عسل فقط برای افزایش ماندگاری پاستوریزه می شوند. پاستوریزاتورها فرآیند پاستوریزاسیون را مدیریت می‌کنند و محصولات غذایی را تحت عملیات حرارتی قرار می‌دهند و آن ها را برای مرحله‌ی بعدی تولید آماده می‌کنند.

پاستوریزاتور چگونه کار می‌کند؟

پاستوریزاتور از ردیف‌های صفحات بسیاری تشکیل شده است. واشرهایی که در برابر درجه حرارت بالا مقاومت می کنند، بین صفحات قرار گرفته‌اند تا از اختلاط مایعاتی که بر روی صفحات جاری می‌شوند جلوگیری کنند. این صفحات دارای ضخامت 95-125 میلی‌متر بوده و از فولاد ضد‌زنگ ساخته شده‌اند. الگوهای موجود در صفحات باعث ایجاد توربولانس می شوند و منطقه انتقال حرارت و زمان آن را افزایش می‌دهند.

یک پاستوریزاتور معمولی کاملاً خودکار است. شیر از یک انتهای آن وارد می شود و بین مجموعه ای از صفحات گرم کننده برای مدت زمان مشخصی جریان می‌یابد (به اندازه ای که برای از بین بردن باکتری های مضر کافی باشد)، سپس بین مجموعه‌ای از لوله های خنک‌کننده جریان می یابد و سرانجام از طریق یک لوله خروجی وارد بطری‌ها می‌شود. زمان و دمای گرمایش و سرمایش با توجه به نوع فرآیند پاستوریزاسیون متفاوت است. این توضیحات بسیار ساده است اما در عمل فرآیند پاستوریزاسیون پیچیده‌تر است.

1- شیر خام خنک از طریق مخزن (1، زرد) در سمت چپ در دمای حدود 4-5 درجه ی سانتی گراد وارد می‌شود.

2- سپس از درون یک  مبدل حرارتی (2، خاکستری) عبور می‌کند.

3- شیر گرم شده وارد یک پیش گرمکن (3، قرمز) می‌شودکه به وسیله ی یکی از لوله‌های بخار (سبز) تغذیه می شود و تا دمای 54 درجه ی سانتی گراد گرم می‌شود.

4- حالا شیر وارد چرخه‌ی پاستوریزاسیون ( 7، 8، 12 و 13) می شود.توسط پمپ (7) حرکت می‌کند. بخار بیشتری (8) تزریق می شود تا شیر را تا دمای 72 درجه‌ی سانتی‌گراد گرم کند و سپس در طول یک چرخه (12) برای مدت 15 ثانیه جریان می‌یابد تا پاستوریزاسیون اتفاق بیفتد.

5- در نقطه 13 ، یک دریچه،گرم بودن شیر برای پاستوریزاسیون را تشخیص می دهد. اگر اینگونه نباشد ، آن را به دور سیکل بنفش چرخانده تا آماده شود.

6- وقتی شیر با موفقیت پاستوریزه شد، به یک جدا کننده (18) می ریزد، جایی که آن را تا حدود 53 درجه سانتیگراد خنک می کند.

7- یک پمپ (20) شیر نیمه خنک شده را ازمیان مبدل حرارتی عبور می‌دهد (2)  تا آن را تا 7 درجه سانتیگراد سرد کند.

8- یک واحد برودتی (21) آن را تا دمای نهایی برای ذخیره سازی طولانی مدت سرد می کند.